Iedereen in de sport moet zich veilig en prettig voelen. Daarom is het belangrijk om beleid te voeren zodat ongewenste omgangsvormen, zoals seksueel grensoverschrijdend gedrag, beledigingen, pesten, discriminatie, bedreiging en mishandeling zoveel mogelijk voorkomen worden. Daarnaast moet duidelijk zijn hoe het best gehandeld kan worden als er toch een incident is.
Stappenplan naar een veilige sportcultuur
Elke zaak van grensoverschrijdend gedrag is er één teveel en daarom is het belangrijk om adequaat te reageren als het gebeurt. Preventief kunnen er ook een aantal dingen geregeld worden. Bekijk het stappenplan naar een veilige sportcultuur voor sportverenigingen. Deze tool is bedoeld voor sportbestuurders en vrijwilligers van sportverenigingen en helpt om op een laagdrempelige en eenvoudige manier inzicht te krijgen in wat een vereniging kan doen om grensoverschrijdend gedrag te voorkomen. Doorloop de 5 stappen en optimaliseer het sportklimaat binnen je vereniging.
De Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) is een verklaring van het ministerie van Veiligheid en Justitie waaruit blijkt dat het gedrag uit het verleden van een persoon geen bezwaar oplevert voor het gevraagde doel, bijvoorbeeld het verkrijgen van een nieuwe baan of het werken met minderjarigen bij een sportvereniging. Een Verklaring Omtrent het Gedrag staat ook wel bekend als bewijs van goed gedrag.
Een VOG is één van de maatregelen die een sportvereniging kan nemen om de kans op seksuele intimidatie binnen de club te verkleinen. Het geeft meer zekerheid over het verleden van (nieuwe) trainers, coaches, begeleiders of verzorgers en het vermindert de kans dat personen, die eerder in de fout zijn gegaan, een functie bij de sportvereniging kunnen uitoefenen. Meer informatie over gratis aanvragen van een VOG via www.gratisvog.nl.
Vormen van grensoverschrijdend gedrag
Er zijn verschillende vormen van grensoverschrijdend gedrag. We onderscheiden fysiek, emotioneel en seksueel grensoverschrijdend gedrag. Hieronder noemen we enkele voorbeelden binnen deze drie categorieën. Let op, er worden expliciete voorbeelden genoemd!
Fysiek grensoverschrijdend gedrag:
- geforceerd worden om te sporten terwijl je geblesseerd bent;
- geduwd worden;
- geslagen worden;
- bekogeld worden met een voorwerp.
Emotioneel grensoverschrijdend gedrag:
- vernederd worden;
- beledigd worden;
- bekritiseerd worden op je sportieve prestaties;
- er worden leugens over je verspreid.
Seksueel grensoverschrijdend gedrag:
- het onderwerp zijn van seksistische grappen;
- nagefloten worden;
- lichamelijk contact dat je ongemakkelijk vindt;
- er worden ongewild foto's van je verspreid;
- je werd gedwongen om te zoenen.
Tips
Bekijk hier de tips voor het voorkomen van grensoverschrijdend gedrag bij jou op de vereniging.
Opleidingen
Er worden door Centrum Veilige Sport Nederland diverse opleidingen aangeboden. Bekijk het gehele overzicht op deze website.
Gedragscodes
Gehandicaptensport Nederland sluit aan bij de gedragscodes sport van NOC*NSF.
Bekijk de gedragscode voor trainers, coaches en begeleiders.
Bekijk de gedragscode voor bestuurders.
Bekijk de gedragscode voor scheidsrechters en officials.
Aanvullend op de algemene gedragscodes in de sport, adviseren wij om begeleiders, coaches en trainers ook op de hoogte te brengen van de gedragscodes gericht op de omgang met sporters met een beperking. Klik hier voor het bestand.
Seksuele intimidatie en meldplicht
Onder seksuele intimidatie wordt verstaan: enige vorm van ongewenst verbaal, non-verbaal of fysiek gedrag met een seksuele connotatie (duiding) dat als doel of gevolg heeft dat de waardigheid van de persoon wordt aangetast, in het bijzonder wanneer een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende of kwetsende situatie wordt gecreëerd.
In 2018 is de verjaring van incidenten op het gebied van seksuele intimidatie uit het tuchtrecht gehaald.
Op Centrum Veilige Sport kun je meer informatie vinden voor bestuurders, sporters en vertrouwenscontactpersonen.
Per 1 april 2019 is de meldplicht opgenomen in het tuchtreglement seksuele intimidatie (artikel 3) bij het Instituut Sportrechtspraak (ISR). Dit betekent dat dit van toepassing is voor alle (64) sportbonden die voor seksuele intimidatie zaken bij het ISR zijn aangesloten, waaronder Gehandicaptensport Nederland. Meldingen bij de aanklager van ISR, zoals beschreven in artikel 3, verlopen via de Vertrouwenscontactpersoon (VCP) van de bond. Bij Gehandicaptensport Nederland is dat Jasmijn van der Hamsvoord, bereikbaar via vcp@gehandicaptensport.nl.
Anoniem contact via SpeakUp
Wil jij anoniem een melding maken van grensoverschrijdend gedrag? Dat kan via SpeakUp. Gebruik de inlogcode 02265 voor het achterlaten van een bericht.
Vertrouwenscontactpersoon
De vertrouwenscontactpersoon (VCP) van Gehandicaptensport Nederland is beschikbaar voor haar aangesloten verenigingen en leden. Mocht een vereniging zelf een VCP hebben aangesteld dan kan de VCP van deze vereniging bij de VCP van de bond terecht ter ondersteuning in de procedurele rol.
De VCP van Gehandicaptensport Nederland is Jasmijn van der Hamsvoord. Je kunt met haar in contact komen via vcp@gehandicaptensport.nl.
Je kunt ook contact opnemen met het Centrum Veilige Sport Nederland via het gratis telefoonnummer: 0900-2025590 of via mail: centrumveiligesport@noc-nsf.nl
Bij acute bedreigde situatie neem contact op met:
- Politie telefoonnummer: 0900-8844
- Centrum Seksueel geweld telefoonnummer: 0800-0188
Liever eerst praten met medeslachtoffers? Kijk hiervoor op de website van Sporters Helpen Sporters of neem contact op met: renald@sportershelpensporters.n, anne@sportershelpensporters.nl of stuur een bericht naar: 06-37556978.
Wat is een Vertrouwenscontactpersoon (VCP)?
De vertrouwenscontactpersoon (VCP) is binnen de sportvereniging of sportbond het eerste aanspreekpunt voor iedereen die een vraag heeft over of te maken heeft met grensoverschrijdend gedrag. De VCP fungeert als eerste opvang voor leden (sporters, ouders van sporters, toeschouwers, kaderleden, vrijwilligers, bestuur) met een klacht of een vraag. Ze bieden een luisterend oor, geven raad en verwijzen door voor geschikte hulp. Daarnaast adviseren en stimuleren ze de vereniging of bond om preventieve maatregelen te nemen.
De vertrouwenscontactpersonen zullen niet zelf inhoudelijk de klachten behandelen, maar u de weg naar een goede oplossing proberen aan te geven. De vertrouwenscontactpersonen zijn op de hoogte van de mogelijkheden die er zijn om hulp te krijgen. Zij kunnen u informeren over de procedures en mogelijk vervolgstappen of u doorverwijzen naar een gespecialiseerde vertrouwenspersoon van het vertrouwenspunt sport van NOC*NSF, welke getraind zijn om de inhoudelijke begeleiding te geven. In een vertrouwelijk gesprek helpen zij je bij het doen van je verhaal. Bijvoorbeeld over zaken als doping, matchfixing, eetstoornissen en seksuele intimidatie.
Kijk voor meer informatie over preventie en aanpak van grensoverschrijdend gedrag binnen de sport op www.centrumveiligesport.nl.
